ANASON

ANASON

Anason (Pimpinella anisum), maydanozgiller (Umbelliferae) familyasından 50-60 cm uzunluğunda bir yıllık otsu bitki türüdür. Ana vatanı Doğu Akdeniz' dir.

Haziran- ağustos aylarında, beyaz renkli çiçekler açan, gövde dik, silindir biçiminde, içi boş, çok dallı, üstü çizgili ve tüylüdür. Alt yaprakları uzun saplı, oval veya kalp biçimindedir. Çiçekler bileşik şemsiyelerde toplanmışlardır. Meyveleri armut şeklinde küçük, üzeri tüylü, yeşilimsi sarı renklidir.

“Anason” denilen meyvelerinde “Anethol” vardır. Kokucu ve yakıcı lezzettedir. Temmuz ve Ağustos aylarında toplanır.

Başta Ege bölgesi olmak üzere bütün Anadolu’da bahçelerde yetiştirilir. Kültür anasonunun vatanının Anadolu olduğu tahmin edilmektedir.

 Kullanılan kısmı, meyveleri ve yapraklarıdır. Meyveleri tamamen olgunlaştıktan sonra toplanır ve gölgede kurutulur.

Meyvelerinde nişasta, müsilaj, sabit ve uçucu yağ bulunmaktadır. Uçucu yağ miktarları Bitkinin cinsine ve yetiştiği yerin şartlarına bağlıdır. Uçucu yağın % 80-90’ı anetoldür. Anetol, zehir etkili fakat bu etkisi çok olmayan bir Maddedir. Meyvelerinden Su buharı distilasyonu ile elde edilen Anason yağı, hemen hemen renksiz ve karakteristik kokuludur.

KULLANIMI

Anason, anason bitkisinin tohumlarından elde edilir.Anason bazı içkilerin hazırlanmasında da kullanılmaktadır. Rakı gibi alkollü içkilere çeşni katmak için kullanılır. Anasonun tatlımsı tadı ve özgün kokusu içinde bulunan "anethol" denilen yağdan gelir. Anethol alkolde çözünür, ama su oranı arttıkça çökelir. Bu nedenle anasonlu içkiler suyla karıştırıldığında beyaz olur. Anason, tatlılarda da kullanılan bir baharattır. Ayrıca kedi köpek mamalarına tat vermek için de kullanılır.

Tadı ve kokusu hoş olmayan bitki çaylarına veya bitkisel kaynaklı ilaçlara aroma katkısı olarak da kullanılabilir.

Tohumlar dövülerek ayrılır ve kapalı kaplarda ışıktan koruyarak serin ve kuru yerlerde saklanır. Öğütülerek saklanırsa kokusunu hızla kaybeder. Her yıl tazelenmelidir.

Bebekler için bir çay kaşığı tohum bir bardak suya olmak üzere çay olarak hazırlanır. yemeklerden önce veya süte katılarak bir kaç çay kaşığı verilir.

  Büyüklerde , 1 dolu çay kaşığı öğütülmüş tohum 150 ml kaynar su ile haşlanır, ağzı kapalı 10 dakika demlenir, süzülür. Sıcak olarak günde 3-4 fincan içilebilir.

 Anason etle birlikte kullanılırsa ete ayrı bir lezzet katar. Gözlere sürme olarak da çekilebilir.

FAYDALARI

Anason tıpta midevi, bağırsak gazlarının teşekkülünü önleyici, hazmı kolaylaştırıcı ve göğüs yumuşatıcı olarak kullanılır.

Anason midevi, karminatif, iştah açıcı ve koku verici etkilere sahiptir. Karminatif etkisi mide ve bağırsaklarda fermantasyona engel olmasından ileri gelmektedir. Hazmetmeyi kolaylaştırır ve şişkinliği önler. Gaz söktürücü özelliği ile mide ve bağırsak gazlarına karşı faydalıdır. Bulantıyı giderir. İshali ve kusmayı keser. Sakinleştirici etkisi nedeniyle sinirleri yatıştırır, ağrıları hafifletir, baş ağrısına da iyi gelir.Beyin yorgunluğunu giderir.Uyku verir. Kan dolaşımının düzenli olmasına yardımcı olur, kalbi kuvvetlendirir. Öksürüğe iyi gelir; astım, bronşit ve nefes darlığı şikayetlerini azaltır. Anasonun yararları arasında aybaşı kanamalarını düzene sokmaya yardımcı olma etkisi de bulunmaktadır.

Anason çayı, yeterli olmayan anne sütünü arttırır.

Bebeklere ve küçük çocuklara gaz sıkıntılarında, uykusuzlukta ve öksürüklerde anason çayı içirilmelidir.

Sürekli hıçkırıklarda bir bardak anason çayı denenebilir.

İştah açıcıdır, yemeklere karşı duyulan tiksintiyi giderir.

Genç kızların göğüslerinin dolgun ve dik olmasını sağlar. Yaşlılarda ise, göğüs sarkmasını önler.

Ayrıca nefes darlığı, öksürük ve kalp çarpıntısı rahatsızlıklarında da etkilidir.

ZARARLARI

Aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar. Ancak, aybaşı kanamaları ve hamilelik döneminde kullanılmaz.

Fazla miktarda kullanıldığı zaman uyuşukluk verir.

Anason çok miktarda kullanılırsa baş ağrısı ve görme zorluğuna neden olabilir.

Daimi kullananlarda anisizm hastalığına sebep olur.

YEMEK TARİFLERİ

ANASONLU KITIR

 Malzemeler:

1 su bardağı un

1 çay bardağı nişasta

1 yumurta beyazı

1 çay bardağı zeytinyağı

1 çay bardağı su

1 tatlı kaşığı tuz

1 çora kaşığı anason

ÜZERİ İÇİN

1 yumurta sarısı

1 çorba kaşığı anason, susam, çörek otu

YAPILIŞI

Hamur için olan bütün malzemeleri karıştırın. Yoğurduğunuz hamuru, hafif unlanmış tezgahta merdane yardımıyla 3 mm incelikte açınız, yağlı kağıt serili tepsiye bastırarak yerleştiriniz.

İsterseniz yumurta sarısını üzerine sürün, ruletle ya da bıçakla küçük kareler kesin. Üzerine anason, çörek otu ve susam serpiştirin.

Önceden ısıtılmış 180 derecede kızarıncaya kadar pişirin.

ANASONLU KURABİYE

Malzemeler:

1 paket margarin ya da tereyağ (250gr)

1 su bardağı toz şeker

2 su bardağı mısır nişastası

1 çay bardağı un

1 adet yumurta

1 çorba kaşığı anason

1 paket vanilya

YAPILIŞI

Yağ, toz şeker, nişasta, un, yumurta, anason ve vanilyayı karıştırma kabına alın ve yoğurun. Elastik bir hamur elde ettikten sonra, 30 dakika hamurunuzun üzerini örterek dinlendirin. Hamurunuzu unlanmış tezgahta, yarım parmak kalınlığında açın, çay bardağı ile yuvarlaklar kesin. Yağlanmış tepsiye dizerek 170 derecede pişirin.