DEREOTU

DEREOTU

Dere otu (Anethum graveolens), maydanozgiller (Apiaceae) familyasından ana vatanı Asya olan tek yıllık bir bitki türüdür. Durak otu olarak da bilinir. Ana vatanı Avrupa'nın güneyi ve Asya'nın batısıdır. Akdeniz havzası kökenli, bir ya da iki yılIık dayanıklı otsu bitki olup ülkemizde yaygın olarak yetişir. Türkiye'de de yabani olarak bulunduğu gibi, kültür bitkisi olarak bahçelerde de yetiştirilir.

Kökleri iğ şeklinde ve beyazımsıdır. 120 cm'ye kadar yükselebilen sap, yuvarlak beyaz ve yeşil uzunlamasına çizgilidir. Esas yapraklar genellikle 3-4 parçalıdır. Alt yapraklar saplı, üst yapraklar sapsızdır. Yaprak kısmı beyaz kenarlı, kısa ve ucunda iki kulakçık oluşturur. Kültürü yapılan dereotunun çiçek salkımı oldukça büyüktür. Ortalama çapı 20 cm'dir. Görünüşü her yana dağılmış ışınımsıdır. Çiçekler küçük hermafrodittir. Çanak yapraklar dumura uğramıştır. Taç yapraklar kirli sarı renktedir.

Kendine has kokusu ve tadı ile dereotu Türk mutfağının vazgeçilmez çeşnilerinden biridir.Genelde salata malzemesi olarak veya yemeklere lezzet vermesi için kullanılır.

Hem tohumları hem de yaprakları kullanılabilen dereotu tıbbi yönden vücuda faydalı bazı bileşikleri bünyesinde barındırır. İlaç niyetine kullanılır.

Dereotunun sapları ve yaprakları zengin E-vitamini deposudur. C-vitamini bakımından öylesine zengindir ki, miktar olarak E-vitamininin tam on katıdır.

Dereotunun tıbbi bakımından en önemli bölümü olan tohumları, bileşiminde karvon: limonen adlı maddeler bulunan % 4 oranındaki uçucu yağ ile ayrıca pektin, reçine ve bazı mineralleri içerir. Kalsiyum, manganez, demir mineralleri bakımından zengindir ve çok iyi bir antioksidandır.

DEREOTUNUN FAYDALARI

Öğünlerden 15 dakika önce 1 yemek kaşığı dolusu taze dereotu çiğnendikten sonra 2-3 yudum su ile yutulur. Bu kür tiroit hormonlarını dengeler, sağlıklı çalışmasına yardımcı olur. Küçük nodülleri tamamen yok eder.

Safra ve sindirim suyu salgılanmasını sağlar.

* Mide ve bağırsak gazlarını önler.

* Ağrı ve krampları giderir.

* İdrar söktürür. Vücuttaki toksinlerin dışarı atılmasını sağlar.

* İştah açar.

* Anne sütünü çoğaltır.

* Kansere karşı korur.

* Kıyılmış yapraklarından, tohumlarından yapılan çay sinirlere iyi gelir. Yatıştırıcı özelliği vardır. Uykusuzluğa iyi gelir. Uyku sorunu olanlar için faydalıdır.

* Hıçkırığı giderir.

* Hazımsızlığa ve ishale iyi gelir.Doğal bir antiseptik olması nedeniyle, mikropları öldürerek ishalin tedavisine yardımcı olur.

* Hormonları düzenleyerek, adet kanamalarını düzenler.

* Anti-histaminik özellikleri sayesinde, alerji, hapşırma ve öksürüğe karşı iyi gelir.

* Ağızda çiğnenen tohumları ağız kokusunu önler. Ağız içini dezenfekte edip, hijyenlik sağlar. Antioksidan etkisi ile bakterilerin zararlarına karşı, diş ve diş etlerini korur.

* Kalsiyum bakımından zengin olduğundan, kemik ve diş sağlığı için faydalıdır.

* Vücuda kuvvet ve çeviklik verir.

* Uyuşturucu maddeler ile oluşan zehirlenmeler de, tedavi edici ilaç olarak kullanılır.

* Göz hastalıklarına iyi gelir.

* Zayıflamaya yardımcı olur.

DEREOTUNUN ZARARLARI

Dereotu yemeklerle birlikte tüketildiğinde güvenli bir bitkidir ancak cilt üzerinde haricen kullanımı kaşıntıya ve kızarıklığa neden olabilir.

Dereotunun içeriğinde, fototoksik bir bileşik olan furocoumarin bulunduğundan,  bazı kişilerde fotosensitivizm görülmesine neden olduğu bilinmektedir. Böyle kişiler ultraviyole ışık veya güneş ışığına maruz kaldıklarında ciltlerinde alerjik reaksiyonlar görülür.

 Adet düzensizlikleri için tavsiye edilen dereotu gebelik döneminde kullanılmamalıdır.